متخصص زنان و زایمان؛
خانم ها مراقب علایم بیماری اندومتریوز باشند
یک جراح و متخصص زنان و زایمان، بر ضرورت آگاهی خانواده ها و مراقبان سلامت از علایم بیماری زنانه آندومتریوز تاکید نمود.
به گزارش دکتر ایزی به نقل از مهر، خدیجه شادجو جراح، درباره ماهیت بیماری آندومتریوز، اظهار داشت: رحم خانم ها یک کیسه عضلانی است که داخل آن با یک لایه سلولی به نام آندومتر پوشیده شده است. این لایه در پاسخ به هورمون های ترشح شده از تخمدان ها فعال و ضخیم می شود و در انتهای سیکل قاعدگی که ترشح هورمون ها کاسته می شود، این لایه فرو می ریزد و به صورت خون قاعدگی خارج می شود. وی افزو: از نظر فیزیولوژی، این لایه سلولی فقط باید در داخل رحم وجود داشته باشد، اما اگر به هر علت این بافت در مناطق دیگر، مانند تخمدان ها یا کف لگن رشد کند، ما با بیماری آندومتریوز مواجه هستیم. این بافت هایی که به صورت نابه جا در نقاط دیگر غیر از جدار داخلی رحم رشد کرده اند، همانند آندومتر هر ماه به هورمون های جنسی پاسخ می دهند و هنگام عادت ماهانه خونریزی می کنند. از آنجائیکه بدن برخی خانم ها، به علل ژنتیکی، ایمونولوژیک یا محیطی، قادر به جذب این خونریزی ها نیست، این وضعیت باعث بروز بیماری التهابی و مزمن آندومتریوز می شود. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره علایم این بیماری اظهار داشت: همان گونه که اشاره شد، این بیماری یک بیماری مزمن است که به مرور زمان پیشرفت می کند و لایه های بیشتر و عمیق تری را درگیر می کند، وضعیتی که به آن آندومتریوز عمیق لگنی گفته می شود و سبب بروز چسبندگی و التهاب و علایم مختلف می شود. البته، ما موارد بدون علامت هم داریم که به صورت تصادفی در سونوگرافی یا جراحی کشف می شود. اما علامت مهم آندومتریوز دردهای عادت ماهیانه است که هر ماه به سراغ خانم می آید و با گذشت زمان شدت پیدا می کند؛ دردی که به قدری شدید می باشد که فرد از فعالیتهای روزمره بازمی ماند. همچنین، امکان دارد به علت دست اندازی آندومتریوز به دیگر اندام ها، فرد در کنار دردهای پریود علایم دیگری مانند علایم گوارشی یا ادراری هم داشته باشد. مثلاً خانم هنگام عادت ماهیانه، امکان دارد علائمی همچون تغییر عادت گوارشی (یبوست یا اسهال)، تهوع، دل پیچه، نفخ، تورم شکم و درد هنگام دفع داشته باشد که امکان دارد با سندرم روده تحریک پذیر اشتباه گرفته شود، در صورتیکه نشان دهنده درگیری روده هاست. یا اگر اندومتریوز مثانه را درگیر کرده باشد، امکان دارد خانم علائمی همچون درد هنگام ادرار کردن، یا دفع خون در ادرار داشته باشد. همچنین، اگر اندومتریوز کلیه و حالب ها را درگیر کرده باشد، امکان دارد سبب درد پهلو شود. علامت مهم دیگر اندومتریوز که به علت وجود التهاب و چسبندگی در لگن پدیدار می شود، ناباروری است. شادجو ضمن اشاره به اهمیت توجه به علایم آندومتریوز، در مورد روش های تشخیص این بیماری، اضافه کرد: بسیار مهم می باشد که در صورت بروز علامت های گفته شده، فرد به یک پزشک متخصص و آشنا با این بیماری رجوع کند. وقتی که بیمار به پزشک رجوع می کند، اولین گام گرفتن یک شرح حال دقیق و کامل و معاینه است. بر طبق این شرح حال شک به وجود بیماری مطرح می شود و ما باید از ابزارهای تشخیصی استفاده نماییم. باآنکه هنوز استاندارد طلایی تشخیص آندومتریوز انجام لاپاراسکوپی تشخیصی است، اما خوشبختانه امروزه با پیشرفت های حاصل در زمینه دیگر ابزارهای تشخیصی، مانند سونوگرافی، ما می توانیم از این ابزارها استفاده نماییم. بنابراین، انجام یک سونوگرافی ترنس واژینال یا ترنس رکتال با یک دستگاه دقیق و پیشرفته و همچنین، توسط سونوگرافیستی که در زمینه این بیماری تجربه و شناخت کافی داشته باشد، می تواند تصویر دقیق از میزان پیشرفت بیماری و نواحی درگیر در اختیار ما قرار دهد. در مواردی هم امکان دارد که درخواست ام آر آی نماییم، اما سی تی اسکن در تشخیص این بیماری کاربردی ندارد. همچنین، در مواردی امکان دارد آزمایش بعضی از تومورمارکرها را درخواست نماییم، چونکه همان گونه که گفته شد، بیماری اندومتریوز یک بیماری التهابی است و می تواند سبب افزایش این مارکرها شود. درصد کمی از موارد اندومتریوز می تواند تبدیل به بدخیمی شود که آمار حدود ۲ درصد را نشان داده است که در جمعیت عادی حدود یک درصد است. این فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته در مورد روش های تشخیص در دختران، اظهار داشت: برای این دسته از بیماران انجام سونوگرافی واژینال میسر نیست و سونوگرافی ابدومینال یا شکمی هم معمولاً خیلی کمک کننده نیست، مگر در مواردی که کیست بزرگی وجود داشته باشد. اما خوشبختانه می توانیم سونوگرافی ترنس رکتال برای ایشان انجام دهیم که در آن با یک پروب بسیار ظریف که از طریق مقعد انجام می شود، می توانیم وضعیت لگن و وجود چسبندگی ها و ضایعات را بررسی نماییم. عضو تیم تخصصی کلینیک آندومتریوز ابن سینا درباره روش های درمان این بیماری توضیح داد: آندومتریوز همانند بیماری هایی نظیر دیابت، پرفشاری خون و روماتیسم، یک بیماری مزمن است و یک درمان قطعی و ریشه کن کننده ندارد. بنابراین، این بیماری همانند هر بیماری مزمن دیگر احتیاج به کنترل مداوم دارد. انتخاب روش درمان هم وابسته به علایم و شرایط هر فرد است و ما بر مبنای فاکتورهایی مانند شدت درد، وضعیت باروری و شرایط هر بیمار، رویکرد درمانی مناسب را در پیش می گیریم که امکان دارد درمان دارویی یا درمان جراحی باشد. شادجو درباره درمان های دارویی آندومتریوز اظهار داشت: درمان دارویی با استفاده از داروهای هورمونی است که روند تخمک گذاری را متوقف می کنند و در خانم حالت یائسگی کاذب ایجاد می کنند. همچنین، امکان دارد از داروهای ضدالتهاب و ضد درد استفاده نماییم و در کنار اینها، ورزش های خاص یا حتی درمان های گیاهی تجویز نماییم. نکته ای که یادآوری آن ضروریست این است که گاه بیماران بدون اینکه پزشک خویش را در جریان بگذارند، از داروهای گیاهی و طب سنتی استفاده می نمایند که امکان دارد با داروهای تجویزی ما تداخل داشته باشد و سبب تشدید اثر یا کاهش اثر داروها شود. بنابراین، بسیار مهم می باشد که بدون مشورت با پزشک خود از داروهای گیاهی و طب سنتی استفاده نکنند و پزشک را در جریان درمان های دیگر بگذارند. ایشان در ادامه در مورد درمان های جراحی آندومتریوز اضافه کرد: در صورتیکه درمان های دارویی درد بیمار را کنترل نکند و یا پیشروی بیماری سبب صدمه به ارگان های داخلی شود، ما جراحی را به بیمار پیشنهاد می نماییم. این جراحی به روش لاپاراسکوپی انجام می شود، چونکه در این روش به علت وجود لنزهای با قدرت بزرگ نمایی بالا جراح دید بهتر و دقیق تری دارد و امکان بزرگ نمایی تصاویر به جراح کمک می نماید تا بتواند با دقت و ظرافت بیشتری ضایعات و چسبندگی ها را جدا کند. همچنین، این روش جراحی برای بیمار هم درد و عوارض کمتری دارد و روند بهبود و بازگشت به زندگی روزمره برای بیمار سریع تر است. این متخصص زنان تصریح کرد: هر بیمار مبتلا به آندومتریوز لزوماً احتیاج به جراحی ندارد. همان گونه که گفتم در بعضی موارد جراحی لزوم پیدا می کند. که شامل مواردی که بیماری کارکرد ارگان های داخلی را تهدید می کند، مثلاً سبب بروز هیدرونفروز در کلیه یا انسداد در روده ها شده است و یا مواردی که به رغم درمان های دارویی، درد بیمار بهبود نیافته است. ویامدارک به نفع بدخیمی می باشد. شادجو ضمن اشاره به اهمیت حفظ باروری مبتلایان به آندومتریوز، قبل از انجام جراحی، اضافه کرد: باید قبل از جراحی به این مورد توجه گردد که آیا خانم در آینده قصد حاملگی دارد یا خیر. چونکه هرگونه دستکاری در کف لگن و تخمدان ها سبب کاهش ذخیره تخمدان می شود. اگر خانمی قصد حاملگی در آینده دارد، باید اقدامات لازم برای حفظ باروری، یعنی فریز تخمک یا فریز جنین برای وی در کلینیک ناباروری صورت گیرد. عضو تیم تخصصی کلینیک آندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن سینا، خاطرنشان کرد: کلینیک آندومتریوز ابن سینا در سال ۱۳۹۱ بعنوان اولین کلینیک فوق تخصصی آندومتریوز در کشور مطابق با استانداردهای بین المللی افتتاح شد. تشخیص و درمان در این کلینیک به صورت گروهی و با همکاری متخصصین زنان که فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته و آندومتریوز هستند و همچنین، جراحان اورولوژی و کلیه و جراحان داخلی و کولورکتال انجام می شود. همچنین، در کلینیک سونوگرافی مرکز متخصصان سونولوژیستی حضور دارند که در زمینه این بیماری مجرب و آموزش دیده اند و یافته های تشخیصی آنها کاملاً قابل استناد است. علاوه بر این، وجود کلینیک ناباروری در مرکز خیال ما را از بابت حفظ باروری مراجعان راحت می کند و متخصصان کلینیک ناباروری در تعامل با متخصصان کلینیک اندومتریوز می توانند خدمات حفظ باروری را به مراجعانی که احتیاج به جراحی دارند، ارائه نمایند. نکته مهم دیگر این است که بیماران کلینیک اندومتریوز مرکز ابن سینا به صورت مداوم پیگیری و کنترل می شوند. تا کنون بیشتر از هزار جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته در این کلینیک انجام شده است و ما هیچ یک از بیماران را بعد از عمل به حال خود رها نکرده ایم. چونکه این بیماری، حتی بعد از جراحی هم احتیاج به کنترل و مراقبت دارد و بنابراین مامای کلینیک به صورت مرتب و مداوم وضعیت بیماران را پیگیری می کند. شادجو در انتها خاطرنشان کرد: خانواده ها و مراقبان بهداشت باید با علایم این بیماری به خوبی آشنا گردند و در صورت شک به این بیماری، فرد را به یک کلینیک تخصصی یا پزشک متخصص آشنا با این بیماری ارجاع دهند. همچنین، باید مجدداً تاکید کنم که سونوگرافی تشخیصی این بیماری حتما باید با دستگاههای سونوگرافی پیشرفته و مهم تر از آن توسط متخصصی صورت گیرد که کاملاً با این بیماری آشنایی دارد. علاوه بر این، جراحی آندومتریوز یکی از پیچیده ترین و ظریف ترین جراحی های حال حاضر جهان است و حتما باید توسط متخصصان و جراحانی صورت گیرد که در این حوزه آموزش دیده اند، در غیر این صورت، نه تنها بیماری باردیگر عود می کند، بلکه عوارض جراحی های مکرر دامن گیر بیمار خواهد شد. وی ادامه داد: درخواست دارم هر کسی که فکر می کند اندمتریوز دارد یا یکی از اطرافیانش گرفتار آندومتریوز است حداقل یکبار برای مشاوره به کلینیک آندومتریوز رجوع کند.
منبع: دكتر ایزی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب