نگاهی به قرنی كه گذشت؛
پنج ویروس کشنده در قرنی که گذشت
به گزارش دکتر ایزی قرن ۲۱ قرن بیماری های جدید و نوظهور بود. ویروس هایی که متأثر از سبک زندگی جدید و البته دست درازی به طبیعت به وجود آمدند و انسان های بسیاری را کشتند. پنج ویروس کشنده قرن اخر را بشناسید.
خبرگزاری مهر؛ گروه مجله: انسان ها برای هزاران سال است که درحال مقابله با ویروس ها هستند. ویروس کووید -۱۹ یا همان کرونای خودمان هم از این قاعده مستثنی نیست. ما همیشه در مقابل این موجودات ریز مغلوب بوده ایم، اما چرا ترس و شناخت مان از کرونا بیشتر از همه انواع ویروس ها است؟ شاید درهم تنیدگی زندگی انسان های امروز در فرهنگ و رسانه و بهداشت و سیاست و اقتصاد و … که با ظهور شبکه های اجتماعی و قدرتمند شدن رسانه بیشتر از همیشه ما انسان ها را به همدیگر پیوند داده است مهم ترین دلیل این اتفاق باشد. تا صدسال پیش اگر بیماری همه گیری کشورهای جهان را درمی نوردید، انسان ها در چهار گوشه دنیا از همدیگر خبر نداشتند. البته که سختی رفت و آمد بین کشورها خود به خود سبب می شد هم این همه گیری روند کندتری داشته باشد و هم اخبار آن با سرعت بسیار کمتری پخش و گسترده شود. بنابراین هیچ ویروسی این بخت را همچون کروناویروس نداشته که شهرتی جهانی داشته باشد و یک تجربه مشترک برای همه انسان ها به وجود آورد.
چنان که گفتیم تقابل انسان و ویروس به روز گذشته و امروز برنمی گردد. ما همیشه قربانی ویروس ها بوده ایم، گاه کم و گاه بسیار زیاد. البته که ما در مورد بعضی از بیماری های ویروسی، توانسته ایم واکسن ها و داروهای مؤثری تولید نماییم تا از شیوع گسترده این عفونت ها جلوگیری نماییم. مثلاما موفق به ریشه کن کردن بیماری ای بنام «آبله» شدیم که خود از مرگبارترین ویروس های تاریخ بوده است. با این وجود فاصله بسیاری تا پیروزی در مبارزه در مقابل همه ویروس ها همچون ویروس کرونا داریم. در قرن اخیر، ویروس های گوناگونی از حیوانات به انسان انتقال یافته اند و ضمن داشتن شیوع قابل توجه، جان هزاران نفر را گرفته اند. در این گزارش به پنج ویروس که همه گیری فروانی داشته، جان های بسیاری را به کام مرگ کشانده یا دارای خصوصیت های خاصی هستند، اشاره ای مختصر می نماییم.
آنفلوانزای آسیایی
شیوع ویروس آنفلوانزای آسیایی که در سال ۱۹۵۶ میلادی شروع شد در چین، سنگاپور، هنگ کنگ و آمریکا جان ۲ میلیون نفر را گرفت. نزدیک به ۷۰ هزار نفر از قربانیان آمریکایی بودند.
تخمین زده می شود که در مجموع بین ۲۵۰ میلیون تا یک میلیارد نفر تا سال ۱۹۵۸ به این بیماری مبتلا شدند. اغلب قربانیان افراد مسن بودند. ویروس آنفلوانزای آسیایی نوعی از آنفلوانزای پرندگان بود.
ابولا
ابولا از راه تماس با خون یا دیگر مایعات بدن یا بافت افراد آلوده یا حیوانات منتشر می شود. این ویروس اولین بار در سال ۱۹۷۶ میلادی شناسایی شد. ابولا در سال ۱۹۷۶، تنها حدود ۳۰۰ نفر را مبتلا کرد اما با شیوع آن از هر ۱۰ نفر مبتلا به بیماری ۹ نفر مردند؛ یعنی ۹۰ درصد از مبتلایان! در سال ۲۰۱۴ هم با انتشار مجدد این ویروس که از گینه آغاز شد و به کشورهای همسایه سیرالئون و لیبریا گسترش یافت حدود ۴۰۰ نفر جان خویش را از دست دادند. در فاصله سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶، و طی همه گیری ویروس ابولا در آفریقای غربی، حدود ۲۲۰۰۰ مورد مشکوک به ابتلاء شناسایی شدند. در این همه گیری، دست کم ۱۱۰۰۰ نفر هم بر اثر این بیماری کشته شدند که یعنی نصف مبتلایان به این بیماری جان شان را از دست دادند. همین آمار وحشتناک در ارتباط با کشتگان ابولا به ما اخطار می دهد باید از روزی که ابولا تبدیل به یک همه گیری جهانی شود بترسیم! بر مبنای اظهارات الکه مولبرگر، متخصص ویروس ابولا و دانشیار میکروبیولوژی در دانشگاه بوستون در مجله Live Science، میزان مرگ و میر این گونه های شناخته شده ابولا بسیار متفاوت می باشد. یکی از گونه ها بنام ابولا رستون، حتی سبب بیمار شدن فرد نمی گردد. اما میزان مرگ و میر گونه بوندیبوگی و۵۰٪ است و بر مبنای اظهارات سازمان بهداشت جهانی، این میزان برای گونه سودان ۷۱٪ است.
ناگفته نماند که نام این ویروس از یکی ۹۰ رودخانهٔ کشور زئیر، که امروزه جمهوری دموکراتیک کنگو نام دارد، گرفته شده و این بیماری برای نخستین بار در کشور کنگو دیده شد.
«اچ آی وی»، ایدز
«اچ آی وی» بعنوان ویروسی که عامل بیماری ایدز است نخستین بار در سال ۱۹۷۶ در جمهوری دموکراتیک کنگو مشاهده شد. در دنیای کنونی، امکان دارد HIV مرگبارترین ویروس موجود باشد. بر مبنای اظهارات دکتر آمش آدالجا، پزشک بیماری های عفونی و سخنگوی انجمن بیماری های عفونی آمریکا، «این ویروس هنوز یکی از بزرگترین قاتلان محسوب می شود». تخمین زده می شود که از زمان ابتلاء به این بیماری در اوایل دهه ۱۹۸۰، ۳۲ میلیون نفر در اثر ویروس HIV جان باخته اند. طبق گفته آدالجا «بیماری عفونی که هم اکنون بیشترین تلفات را برای بشر به همراه دارد، HIV است».
تخمین زده می شود که الان حدود ۴۰ میلیون نفر در جهان به «اچ آی وی» مبتلا هستند. پیشرفت های پزشکی سبب شده که امید به زندگی مبتلایان به این ویروس حالا با مصرف دارو به اندازه افراد عادی است. این در شرایطی است که مبتلایان در کشورهای توسعه نیافته به علت هزینه بالا همچنان برای دسترسی به داروها با مشکل روبرو هستند. در همین راستا در سال ۲۰۱۸ حدود ۷۷۰ هزار نفر به علت ابتلاء به ایدز جان خویش را از دست دادند.
قابل ذکر است که دوره اوج ابتلاء به «اچ آی وی» در فاصله بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲ بود.
روتاویروس
روتاویروس علت اصلی بیماری شدید اسهال در نوزادان و کودکان خردسال است و هم اکنون دو واکسن برای حفاظت از کودکان در مقابل این ویروس وجود دارد. این ویروس می تواند از راه آنچه محققان آنرا مسیر مدفوع-دهان می نامند (به این مفهوم که ذرات کوچک مدفوع درحال مصرف هستند)، به سرعت گسترش یابد.
اگرچه کودکان کشورهای توسعه یافته به ندرت در اثر عفونت روتاویروس جان خویش را از دست می دهند، اما این بیماری در کشورهای درحال توسعه که دسرتسی کمی به دارو و درمان دارند، یک قاتل به شمار می آید. طبق برآوردهای سازمان جهانی بهداشت، تنها در سال ۲۰۰۸ تعداد ۴۵۳، ۰۰۰ کودک خردسال زیر ۵ سال در سرتاسر جهان در اثر عفونت روتاویروس جان خویش را از دست داده اند.
کروناویروس
و در نهایت ویروس کرونا یا SARS-CoV-2 که متعلق به خانواده بزرگ ویروس ها با نام کروناویروس سارس است. ویروس کرونا نخستین بار در ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین شناسایی شد. منشأ این ویروس مانند SARS-CoV احتمالاً خفاش است و قبل از آلودن افراد، از حیوان واسط عبور می کند.
این ویروس از زمان ظهور تا همین لحظه که این گزارش را آماده می نماییم طبق آخرین آمارهای جهانی تعداد ۴۷۶ میلیون و ۴۸۱ هزار و ۹۳۴ نفر را مبتلا کرده که از این تعداد ۴۰۰ میلیون و ۱۷ هزار و ۹۶ نفر بهبودی یافته اند، اما ۶ میلیون و ۱۲۸ هزار و ۲۷۰ نفر جان خودشان را به خاطر کرونا از دست داده اند. این آمار در ایران این گونه است: ۷ میلیون و ۳۰ هزار و ۹۴۳ مبتلا، ۶ میلیون و ۶۱۶ هزار و ۶۳۳ بهبودیافته و ۱۳۶ هزار و ۳۶۰ جان باخته.
این بیماری ناشی از SARS-CoV-2 که به نام COVID-19 خوانده می شود، با میزان مرگ و میر حدود ۲.۳٪ است. به نظر می آید افراد مسن یا افراد دارای بیماری های زمینه ای، بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری یا عوارض شدید قرار دارند. علایم شایع شامل تب، سرفه خشک و تنگی نفس است و بیماری در موارد شدید می تواند به ذات الریه منجر شود. البته همانطور که می دانید هنوز و پس از دو سال از انتشار کرونا گمانه های پزشکی درباره آن متعدد و گاهی متضاد با همدیگرند و انگار هنوز مانده تا بتوانیم این ویروس منحوس را بشناسیم!
مواظب خودتان باشید.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب